Ακολουθεί το κείμενο της ραδιοφωνικής μας συνέντευξης με τον “υπέρ-δρομέα” Dean Karnazes. Αυτή η συνέντευξη μεταδόθηκε στις 14-17 Δεκεμβρίου 2013. Μπορείτε να βρείτε και να κατεβάσετε το podcast της συνέντευξης εδώ.
MN: Μαζί μας σήμερα στην εκπομπή μας είναι ένας από τους σημαντικότερους αθλητές του κόσμου, ο Ελληνικής καταγωγής υπέρ-δρομέας Dean Karnazes. Ο Dean Karnazes έχει επιλεχθεί από το περιοδικό Time των Ηνωμένων Πολιτειών ως ένας από τα 100 σημαντικότερα πρόσωπα στον κόσμο, ενώ τα αθλητικά του κατορθώματα είναι αμέτρητα. Dean, ευχαριστώ που βρίσκεστε μαζί μας σήμερα.
DK: Χαίρομαι που βρίσκομαι μαζί σας…πάντα μου αρέσει να μιλάω στην εκπομπή σας.
MN: Dean, έχετε καταφέρει πολλά σαν αθλητής…έχετε τρέξει σε 50 μαραθώνιους σε 50 μέρες στις 50 πολιτείες της Αμερικής, έχετε τρέξει στον Νότιο Πόλο και στην Κοιλάδα του Θανάτου, αλλά παρόλα αυτά, δεν ήσασταν πάντα αθλητής. Αν δεν κάνω λάθος, μέχρι τα 30 σας είχατε μια σχετικά φυσιολογική ζωή. Τι άλλαξε και τι σας έμπνευσε να ξεκινήσετε να τρέχετε;
DK: Η αλήθεια είναι ότι φταίει για αυτό το κακό αλκόολ!!! Σε μικρή ηλικία μου άρεσε πολύ να τρέχω. Θυμάμαι ότι εκείνες τις στιγμές αισθανόμουν ποιο ελεύθερος από κάθε άλλη στιγμή. Ξεκίνησα να τρέχω όταν ήμουν έξι χρονών, τρέχοντας τότε από το νηπιαγωγείο στο σπίτι, και όταν ήμουν στην 1η Γυμνασίου, έτρεχα για την ομάδα του σχολείου. Αλλά μετά σταμάτησα να τρέχω, για περισσότερο από 15 χρόνια. Θυμάμαι πως για τα 30α μου γενέθλια, ήμουν σε ένα club με φίλους μου, γιορτάζοντας όπως συνήθως εδώ στην Αμερική, πίνοντας πολύ αλκοόλ. Στις 11 το βράδυ σηκώθηκα και είπα στους φίλους μου “φεύγω.” Με ρώτησαν που πηγαίνω, και τους είπα πως θα τρέξω 30 μίλια σήμερα το βράδυ για να γιορτάσω τα 30α γενέθλια μου. Φυσικά ξέσπασαν στα γέλια, μου είπαν “που πας μωρέ, τι νομίζεις ότι είσαι, δρομέας;” Εγώ τους είπα πως μου άρεσε να τρέχω όταν ήμουν παιδί και θέλω αυτή την ένταση και αυτή την ελευθερία ξανά στην ζωή μου. Και έτσι, έφυγα στις 11 το βράδυ από το club και έτρεχα 30 μίλια μέσα στην νύχτα.
ΜΝ: Πιστεύω πως δεν θα είχατε φανταστεί εκείνη τη στιγμή τι θα ακολουθούσε στη συνέχεια…
DK: Δεν είχα ιδέα! Απλά αισθανόμουν πως έκανα το σωστό, παρόλο που ήταν τόσο δύσκολο και επώδυνο να τρέξω 30 μίλια μετά από τόσα πολλά χρόνια. Πίστευα πως πήρα την σωστή απόφαση και πως από εκείνη την ημέρα θα άλλαζε η ζωή μου. Δεν ήξερα τι θα ακολουθούσε, απλά ότι κάτι θα άλλαζε. Η αλήθεια είναι ότι είχα βαρεθεί την ζωή μου. Δούλευα για μια μεγάλη εταιρεία, ήμουν επιχειρηματίας, είχα όλα τα αγαθά που λένε ότι μας φέρνουν ευτυχία: ένα καλό αυτοκίνητο, ένα όμορφο σπίτι, ένα μεγάλο μισθό, αλλά παρόλα αυτά δεν ήμουν χαρούμενος. Πίστευα πως κάτι σημαντικό έλειπε από την ζωή μου, και το βρήκα όταν ξεκίνησα να τρέχω εκ νέου.
ΜΝ: Μερικοί από τους ακροατές μας ίσως να αναρωτιούνται με ποιο τρόπο προετοιμάζεστε για τους υπερμαραθώνιους που τρέχετε…ποια είναι η συνηθισμένη ρουτίνα σας και πως προετοιμάζεστε τόσο σε φυσικό αλλά και σε ψυχικό επίπεδο;
DK: Ένας τρόπος με τον οποίον ίσως να ξεχωρίζω από κάποιους άλλους αθλητές είναι ότι δεν έχασα ποτέ το πάθος που είχα για την τέχνη του τρεξίματος, για την ελευθερία και την σωματικότητα που αισθάνομαι όταν τρέχω. Έτσι, παρόλο που παίρνω μέρος συχνά σε ανταγωνιστικά αγωνίσματα, μου αρέσει πολύ να τρέχω μόνος μου στα βουνά, στα μονοπάτια, στην περιοχή όπου ζω στην Καλιφόρνια, που θυμίζει πολύ την Ελλάδα. Για μένα, αυτό που μου δίνει κίνητρο να συνεχίζω να τρέχω είναι αυτή η αγάπη που έχω για την τέχνη του τρεξίματος. Έχω δει ότι πολλοί συναθλητές μου τα παρατάνε μετά από 5 ή 10 χρόνια, καθώς δεν τους αρέσει πια να τρέχουν. Αυτό γίνεται επειδή τρέχουν σε ανταγωνιστικό επίπεδο συνέχεια. Και εγώ τρέχω ανταγωνιστικά, αλλά επίσης μου αρέσει να τρέχω μόνος μου, για την δική μου ευχαρίστηση. Όσο για την προετοιμασία μου, κάτι που κάνω που ίσως θα φανεί τρελό για πολλούς είναι ότι τρέχω κανονικούς μαραθώνιους για να προετοιμαστώ για τους υπερ-μαραθώνιους στους οποίους παίρνω μέρος. Για παράδειγμα, πρόσφατα πήρα μέρος στον μαραθώνιο της Νέας Υόρκης. Πολλοί νομίζουν πως το να τρέξεις σε μαραθώνιο είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμα όσον αφορά τα αθλήματα αντοχής, αλλά για μένα, είναι απλά ένας τρόπος να προετοιμαστώ για να τρέξω 100 ή 200 χιλιόμετρα! Τρέχω 5 ή 6 φορές την εβδομάδα όταν προετοιμάζομαι, και συνολικά για περισσότερο από 100 μίλια σε μία εβδομάδα προετοιμασίας.
ΜΝ: Πρόσφατα, ήρθατε στην Ελλάδα για να διοργανώσετε και να πάρετε μέρος στην μαραθώνια διαδρομή Navarino Challenge στην Αρκαδία και στην Μεσσηνία. Εκτός από την συμβολική σημασία να τρέχεις στην περιοχή από όπου κατάγεσαι, ποιο ήταν το μήνυμα που θέλατε να μεταφέρετε μέσω αυτού του γεγονότος;
DK: Ήθελα να προωθήσω την ελεύθερη και ανοιχτή συμμετοχή, να φέρω μαζί άτομα που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα και που έχουν διαφορετικές ικανότητες όσον αφορά τις αθλητικές τους επιδώσεις. Έτσι, είχαμε αθλητές επιπέδου Ολυμπιακών αγώνων εκεί μαζί με ερασιτέχνες αθλητές που απλά τους αρέσει το τζόκινγκ. Ο καθένας συμμετείχε στο βαθμό που μπορούσε, αλλά όλοι μαζί γιορτάσαμε τον αθλητισμό. Για μένα αυτό είναι κάτι αυθεντικά Ελληνικό. Στα αρχαία χρόνια, οι Ολυμπιακοί Αγώνες ξεκίνησαν όχι για να μπορούν οι διάσημοι αθλητές να ανταγωνιστούν μεταξύ τους, αλλά για να έρθουν και οι απλοί πολίτες να προπονηθούν και να μάθουν από τους μεγάλους αθλητές της εποχής. Θέλαμε να μεταφέρουμε αυτό το αρχαίο Ολυμπιακό πνεύμα στο Navarino Challenge, και επίσης, θέλαμε να τονίσουμε την σημασία που έχει η καλή διατροφή και η σωματική άσκηση. Εδώ στην Αμερική, όπως γνωρίσετε, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με την παχυσαρκία και με την καθιστική ζωή. Γνωρίζω πως η Ελλάδα αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα, και έτσι, μέσω του Navarino Challenge, κρούω τον κώδωνα του κινδύνου, ειδικά για τους νέους, ότι ποτέ δεν είναι αργά να αλλάξει κάποιος τρόπο ζωής και πως κάθε μεγάλο ταξίδι ξεκινάει με ένα βήμα. Έτσι, προσκαλέσαμε όλους να έρθουν και να δηλώσουν συμμετοχή, και να πάρουν μέρος σε μια πραγματική γιορτή του αθλητισμού και της καλής διατροφής.
ΜΝ: Κάνετε μεγάλες προσπάθειες να προωθήσετε τα οφέλη της Ελληνικής και Μεσογειακής διατροφής, κάτι που έγινε και μέσω του Navarino Challenge. Ποια είναι τα οφέλη της Ελληνικής και της Μεσογειακής διατροφής για την υγεία μας και με ποιον τρόπο καταπολεμά αυτή η διατροφή την παιδική παχυσαρκία;
DK: Αυτή είναι καλή ερώτηση. Πρέπει να κάνουμε καταρχήν έναν διαχωρισμό μεταξύ της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής και της σύνχρονης διατροφής στις χώρες του Μεσογείου, η οποία περιέχει την κατανάλωση φαγητών που δεν είναι τόσο καλά για την υγεία. Εγώ ξεκίνησα μια διαδικασία αποβολής, και έτσι συντονίστηκα με τα φαγητά που κατανάλωνα και πως με έκαναν να αισθάνομαι. Μου έδιναν ενέργεια και ζωντάνια, ή με έκαναν να αισθάνομαι κουρασμένος και ληθαργικός; Βοηθούσαν και ενίσχυαν τις αθλητικές μου επιδώσεις, ή με παρεμπόδιζαν; Και έτσι, με αυτή την διαδικασία αποβολής, κατέληξα στην παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή! Σκέφτηκα πως τελικά ανακάλυψα ξανά τις ρίζες μου! Είχα δοκιμάσει όλες τις δίαιτες του κόσμου και τελικά βρήκα ότι η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή είναι η πιο υγιεινή και ότι μεγιστοποιεί την αθλητική απόδοση. Για αυτό το λόγω προσπαθώ να προωθήσω αυτού του είδους διατροφής στην Αμερική αλλά και στην Ελλάδα.
ΜΝ: Τι είδους φαγητών συμπεριλαμβάνονται στην διατροφή σας;
DK: Ευτυχώς για μένα ζω σε μια παραθαλάσσια πόλη, το Σαν Φρανσίσκο. Τα θαλασσινά είναι ένα σημαντικό κομμάτι της μεσογειακής διατροφής και είναι σημαντικά για την δική μου διατροφή, και έτσι τρώω συχνά φρέσκο ψάρι. Επιπλέον, καταναλώνω πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ελιές και ελαιόλαδο, που είναι το ποιο υγιεινό μονοακόρεστο λίπος. Επίσης, πολλές βιταμίνες και πολλά μέταλλα από φρέσκα, φυσικά φαγητά. Δεν καταναλώνω κανένα φαγητό που είναι συσκευασμένο, αλλά περισσότερο φαγητά που προέρχονται από την γη η από την θάλασσα. Αυτά είναι τα βασικά συστατικά της μεσογειακής διατροφής. Χρησιμοποιώ επίσης πολλά μπαχαρικά, όπως πάπρικα, ρίγανη, βασιλικός, και φρέσκο στυμμένο λεμόνι. Και έτσι απολαμβάνω μια διατροφή που είναι πολύ απλή αλλά ταυτοχρόνως πολύ γευστική!
ΜΝ: Είμαστε στον αέρα με τον υπερδρομέα Dena Karnazes εδώ στην ομογενειακή ραδιοφωνική εκπομπή Διάλογος Radio… Dean, έχετε δηλώσει το παρελθόν πως εμπνεύστηκες από τον αρχαίο Έλληνα δρομέα Φειδιππίδη. Πως θα περιγράφατε την εμπειρία σας στην Ελλάδα, τρέχοντας σε μαραθώνιο στην περιοχή από όπου κατάγεσαι;
DK: Ήταν μια πνευματική και συγκινητική εμπειρία για μένα, να επιστρέψω στον τόπο καταγωγής μου και να δω την περιοχή όπως ήταν όταν ζούσαν οι παπούδες μου. Λίγα έχουν αλλάξει σε εκείνη την περιοχή όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό που με εντυπωσίασε είναι πόσο πραγματικά μαγευτική χώρα είναι η Ελλάδα. Είναι δύσκολο να το περιγράψω μέσα σε λίγα λόγια. Υπάρχει κάτι μαγευτικό στον αέρα στην Ελλάδα, ιδίως στην Μεσσηνία, που έχει να κάνει με την αλληλεπίδραση του φωτός, του ηλίου, της υγρασίας, της αλμυρότητας του αέρα, τις μυρωδιές από τα φυτά και τα βότανα. Σε κάνει να αισθάνεσαι ανανεωμένος και γεμάτος ζωή, και αισθανόμουν πως πραγματικά ήμουν στο στοιχείο μου. Ήταν ένα περίεργο συναίσθημα να βρίσκομαι σε ένα μέρος στο οποίο δεν είχα ξανάρθει αλλά που ήξερα ότι ήταν ο τόπος καταγωγής μου και να αισθάνομαι πως βρίσκομαι σπίτι μου. Ήταν μια πνευματική εμπειρία για μένα, αλλά και ένας μεγάλος εορτασμός.
ΜΝ: Πως σας υποδέχθηκαν οι τοπικές κοινότητες στην Αρκαδία και στην Μεσσηνία;
DK: Η υποδοχή του κόσμου ήταν υπέροχη! Οι άνθρωποι ήταν τόσο ζεστοί και εγκάρδιοι και πραγματικά μοίρασαν ένα κομμάτι της ζωής τους και της καρδιάς τους μαζί μου. Αισθανόμουν πως βρισκόμουν σε ένα πολύ φιλόξενο περιβάλλον, πως ήμουν με τα “δικά μου” άτομα. Και δεν εννοώ μόνο τους αθλητές, αλλά τους απλούς ανθρώπους. Σε κάθε χωριό που πήγαμε, όλοι οι κάτοικοι βγήκαν έξω να μας υποδεχτούν, να μας ενθαρρύνουν, και να μας δώσουν φαγητό και νερό. Ήταν μια μεγάλη γιορτή του Ελληνισμού, παρέα με πραγματικά υπέροχους ανθρώπους! Αυτή η εμπειρία θα μου μείνει αξέχαστη για όλη μου την ζωή.
ΜΝ: Από ότι ξέρω, θέλετε να καθιερωθεί το Navarino Challenge σαν ετήσιο γεγονός…αληθεύει αυτό;
DK: Ναι. Φέτος ήταν η πρώτη φορά που διοργανώσαμε το Navarino Challenge και η επιτυχία του ξεπέρασε ακόμα και τις ποιο αισιόδοξες προβλέψεις. Πιστεύω πως στα επόμενα χρόνια, θα είναι ακόμα ποιο υπέροχα!
ΜΝ: Την τελευταία φορά που σας φιλοξενήσαμε στην εκπομπή μας, πριν από δύο χρόνια περίπου, είχατε εκφράσει τον μεγάλο σας στόχο: να τρέξετε μαραθώνιες διαδρομές σε όλες τις χώρες του κόσμου. Έχετε κάνει από τότε κάποια βήματα προς την επίτευξη αυτού του στόχου;
DK: Παραμένει στόχος μου. Είναι ένα μεγάλο όνειο για μένα. Θα σας πω ότι είναι κάτι που είναι δύσκολο να διοργανωθεί, ποιο δύσκολο από ότι νόμιζα αρχικά. Συνεργάζομαι με την ΟΗΕ και το Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών για να εξασφαλίσω όλες τις απαιτούμενες άδειες και βεβαιώσεις για να μπορώ να επισκεφτώ όλες τις χώρες. Είναι μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, αλλά στο τέλος θα τα καταφέρω.
ΜΝ: Κλείνοντας, έχετε αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις σαν αθλητής. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να δώσετε στους ακροατές μας και ειδικότερα στους ακροατές μας στην Ελλάδα, που βλέπουν την χώρα τους να αντιμετωπίζει αυτές τις δύσκολες καταστάσεις που βιώνει τα τελευταία χρόνια;
DK: Δεν θέλω να κάνω κήρυγμα στον Ελληνικό λαό. Θα ήταν δύσκολο για μένα να πω στους Έλληνες να διατηρήσουν το κουράγιο τους και την εμμονή τους εν μέσω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν, τη στιγμή που βρίσκομαι στην Αμερική με μία πολύ καλή καριέρα. Αυτό που θα πω είναι πως αυτά που είδα κατά την διάρκεια της επίσκεψης μου στην Ελλάδα ήταν ενθαρρυντικά. Αυτά που άκουγα στις ειδήσεις στην Αμερική ήταν πολύ χειρότερα από αυτά που είδα όταν ήμουν στην Ελλάδα. Ακόμα και ο κόσμος που έχει χάσει την δουλειά του διατηρεί μια δύναμη, μια ελπίδα, και νομίζω πως οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Ελληνικός λαός σήμερα απλά θα τον κάνει ποιο δυνατό στο τέλος. Έμαθα σαν αθλητής πως οι δύσκολες καταστάσεις σε κάνουν να γίνεις δυνατότερος, πως με τις στερήσεις γίνεσαι ποιο ανθεκτικός. Έτσι λοιπόν, το μήνυμα μου προς τους Έλληνες είναι να παραμένουν δυνατοί, θετικοί, και αισιόδοξοι. Θα σας πω πως εδώ στην Αμερική, η Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρείται ένα μαγικό, μυθικό μέρος, ενώ υπάρχει πολύς σεβασμός και θαυμασμός προς τους Έλληνες. Δεν πιστεύω πως χάθηκε τίποτα λόγω της κρίσης, πιστεύω βέβαια πως κάτι έπρεπε να αλλάξει, πως η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να συνεχίσει την προηγούμενη της πορεία. Είναι ξεκάθαρο αυτό, και παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα, πραγματικά πιστεύω πως η Ελλάδα θα βγει δυνατότερη και καλύτερη από την κρίση. Αυτή είναι η ελπίδα μου και θα κάνω εγώ ότι μπορώ για να βοηθήσω να γίνει αυτό πραγματικότητα.
ΜΝ: Dean, ευχαριστώ πολύ που παραβρεθήκατε μαζί μας σήμερα στην εκπομπή μας και καλή συνέχεια σε όλες τις προσπάθειες σας.
DK: Σας ευχαριστώ πολύ και ελπίζω να σας δω όλους του χρόνου στο Navarino Challenge!
Ζητούμε συγνώμη για τυχόν λάθη που έγιναν κατά τη διάρκεια απομαγνητοφώνησης της συνέντευξης.